Wzrost gospodarczy, najprościej rzecz mówiąc, to nic innego, jak proces powiększania towarów i usług w konkretnym kraju (w wyznaczonym czasie). Wzrost gospodarczy zazwyczaj podaje się w skali roku. Jeżeli chodzi o kluczowe mierniki wzrostu gospodarczego, to są nimi PKB (produkt krajowy brutto) oraz PNB (produkt narodowy brutto).
Z tego artykułu dowiesz się:
- czym w rzeczywistości jest PKB
- czym w jest PNB
- co warto wiedzieć o wzroście gospodarczym
Mierniki wzrostu gospodarczego – czym w jest PKB?
PKB to nic innego jak wartość dóbr i usług w określonym przedziale czasowym, która wyrażona jest w pieniądzu. Aby obliczyć aktualne PKB danego kraju, bierze się pod uwagę sumę pieniężnej wartości konsumpcji, eksportu netto, inwestycji oraz wszelkich wydatków rządowych. Warto wyraźnie zaznaczyć, że przy obliczaniu PKB nie bierze się pod uwagę wszystkich dóbr. Pod uwagę bierze się jedynie dobra finalne. Mowa tutaj oczywiście o tych dobrach, które są nabywane bezpośrednio przez ostatecznego klienta i co najważniejsze nie podlegają dalszemu przetworzeniu. Z praktycznego punktu widzenia oznacza to, że do dóbr finalnych możemy zaliczyć na przykład chleb, ale tego samego nie można zrobić z mąką, która z kolei jest dobrem pośrednim.
Czym w rzeczywistości jest PNB?
PNB jak wspomniano we wstępie, to nic innego jak dochód narodowy brutto. Czyli wskaźnik, który określa wielkość produkcji w danym kraju (w określonym czasie). W odróżnieniu od PKB przy PNB uwzględniane są wszystkie transfery zagraniczne. Z praktycznego punktu widzenia oznacza to, że produkcja przedsiębiorstw zagranicznych na terenie danego kraju nie jest brana pod uwagę. PNB, w dużym skrócie mówiąc, to nic innego jak PKB. Jest ono powiększone dodatkowo o dochody netto z własności czynników produkcji wygenerowanych za granicą.
Co warto wiedzieć o wzroście gospodarczym?
Pamiętać należy o tym, że wzrost gospodarczy w danym kraju nigdy nie jest 100% gwarancją, że wszyscy obywatele będą mogli z niego skorzystać. Bardzo często zdarza się tak, że przy wzroście gospodarczym tylko wyznaczonej grupie społeczności żyje się znacznie lepiej. A inna grupa społeczna może nawet stracić. Za rzeczywisty miernik wzrostu gospodarczego uznaje się PKB per capita, czyli produkt krajowy brutto w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Wymieniony wskaźnik wylicza się właśnie poprzez podzielenie PKB danego państwa przez liczbę jego obywateli.
Jeżeli chodzi o kluczowe czynniki wzrostu gospodarczego, to wyróżnić należy nie tylko podaż siły roboczej i zasoby naturalne, ale również kapitał. Pod uwagę brany jest oczywiście kapitał rzeczowy, ludzki i finansowy. Doświadczeni ekonomiści przy wyznaczeniu siły napędowej wzrostu gospodarczego w danym kraju, zwracają szczególną uwagę również na nowoczesne technologie. Do zasobów naturalnych można zaliczyć ziemię (z wszystkimi zasobami mineralnymi), paliwa oraz jakość środowiska. Ogromną rolę odgrywają nie tylko czynniki wzrostu gospodarczego. A również bariery wzrostu gospodarczego, które w dużym stopniu wynikają głównie z osiągniętego poziomu rozwoju danego państwa. Podstawowymi barierami wzrostu gospodarczego są aspekty społeczne, techniczne, polityczne i przyrodnicze.
